ویژگیهای روانی اجتماعی سالمندان
ویژگیهای روانی اجتماعی سالمندان
ویژگیهای روانی اجتماعی سالمندان چیست؟ ویژگیهای سالمندان موفق چیست؟ نیاز های سالمندان کدامند؟ اگر شما هم به دنبال پاسخ این سوالات هستید با مرکز مشاوره روانپناه تا انتهای این متن همراه شوید.
ارتباط با خود
یکی از ابعاد مهم در دوره سالمندی است که میتوان آن را در چهار فاز اصلی، شامل ارتباط با خود، ارتباط با خدا، ارتباط با طبیعت، و ارتباط با دیگران، تقسیم کرد.
در فاز “ارتباط با خود”، هر فرد به طور طبیعی در طول دورههای مختلف زندگی، یک نوع رابطه با خودش برقرار میکند. این نوع رابطه در هر دوره زندگی با تفاوتهای مختلفی همراه است.
به عنوان مثال، در دوره میانسالی که بین ۳۰ تا ۶۰ سالگی قرار دارد، فرد یک رابطه مروری با خود برقرار میکند. در این مرور از زندگی گذشته خود، به توفیقات، کامیابیها و موفقیتهای خود با احساس سرور و شادمانی و نیز از شکستهای گذشته خود به عنوان یادآوریها و درسها استفاده میکند. زمانی که فرد وارد دوره سالمندی میشود و در راستای برقراری ارتباط خودباخود فعالیت میکند، این فرآیند و تجربههای اشخاص اهمیت بیشتری پیدا میکند.
احساس تایید و شکوه با خود برقرار میشود. در این دوره، نظیر دوره میانسالی، اما با تفاوتی اساسی. این تفاوت در این است که افراد سالمند به وقوع اتفاقات گذشته خود، احساس مثبتی دارند که باعث تایید خودشان میشود. به دلیل احساس از دست دادن فرصتها، فرد ممکن است اتفاقات گذشته خود را به چشم منفی ببیند.
کسی که دارای تمامیت شخصیتی است، نباید به هیچکدام از اتفاقات گذشته خود با چشم ناامیدی نگاه کند. او باید احساس کند که اگر قرار بود همان کارها را دوباره انجام دهد، با همان اراده و تصمیمی که در گذشته داشته است، عمل میکرد. افرادی که احساس مثبتی نسبت به تجربیات گذشته خود دارند، از صفا و صمیمیت بیشتری برخوردار هستند. در مقابل، فردی که درگیر احساس ناامیدی است، با وجود نفرت ظاهری نسبت به زندگی، آرزو دارد دنیا به او فرصت دوبارهای بدهد تا همه چیز را از نو شروع کند.
بطور کلی، دامنه فکری و ذهنی که سالمندان در ارتباط با خود دارند، دو دسته مهم و قابل توجه است:
- موضوعاتی که احساس مثبتی به سالمند میدهد و به آنها انرژی میبخشد.
- موضوعاتی که نگرانی و استرس را در سالمند ایجاد میکند و او را مضطرب میکند.
موضوعاتی که احساس مثبتی برای شخص ایجاد میکند شامل ادای تکلیف، دارایی، آرامش، خردمندی، سلامتی و اوقات فراغت بیشتر میشود.
همچنین بخوانید:
روانشناسی اختلال استرس پس از سانحه( PTSD )
ارتباط با خدا از ویژگیهای روانی اجتماعی سالمندان
بسیاری از افرادی که در جوامع دینی و مذهبی بزرگ شدهاند، در دوران سالمندی اهمیت بیشتری به ارتباط با خدا میدهند که روز به روز تقویت میشود. حتی برخی افرادی که قبلاً به مسائل دینی علاقهای نداشتند، به مباحث معنوی و ارتباط با معنویت توجه میکنند. به نظر میرسد که در این دوره از زندگی، بیشتر از هر زمان دیگری، افراد احساس میکنند که خدا تاکنون برایشان لطف کرده و سرپرست و همراه زندگی خود بوده است.
آنچه در زندگی اتفاق افتاده، به نظر آنها پیش از این تصمیمی بوده که خدا میداند، و این باعث میشود که خدا را به عنوان یک قدرتی بزرگ و آگاه برایشان مشاهده کنند که سرنوشتهای زندگی را مدیریت میکند.
اگر افراد را در یک دایره از اجبار و اختیار تصور کنیم، به نظر میرسد که در دورههای سنی پایینتر، افراد بیشتر احساس اختیار و انتخاب برای سرنوشت خود را تجربه میکنند. با گذر زمان و افزایش سن، آنها متوجه واقعیتها و مواردی میشوند که در زندگیشان تأثیرگذار بودهاند، در حالی که بیشتر این موارد را خودشان نه به طور فعال به دست آوردهاند. به عبارت دیگر، این تجربه میدهد که عوامل خارجی، از اراده شخصی آنها بیشتر تأثیر گرفتهاند.
نیاز سالمندان به یک مکان امن، فرصت برای بیان احساساتشان و قوانینی که شفافیت و نیروی شفا بخش دارند، آنها را به سوی اعتماد به خدا میکشاند. هنگامی که با خدا ارتباط برقرار میکنند، احساس یک نیروی بزرگتر برای مقابله با تمام مشکلات و چالشها درون خودشان را تجربه میکنند.
همانطور که گفته شده، طبق بسیاری از مطالعات و بررسیها، ارتباط معنوی و رابطه با خداوند از طریق عملهایی مانند عبادات و شرکت در مراسمات مذهبی مانند کلیسا و مساجد، در دوره سالمندی افزایش پیدا میکند. در توجیه این رفتارها و شناسایی عوامل مرتبط با آن و افزایش سطح ارتباط با خداوند در این دوره، میتوان به عواملی نظیر افزایش معرفت، ایفای نقشهای متناسب با انتظارات اجتماعی و نیز رفتارهای محبتآمیز و مواجهه با مشکلات اشاره کرد.
برای توضیح افزایش معرفت، میتوان گفت که به طور طبیعی، افراد با گذر زمان تجربیات و دانشهای زیادی را کسب میکنند که میتواند به آنها کمک کند تا بهتر هستی را درک کرده و امور را بهتر فهمایند. این تجربیات، مانند یک چارچوب ذهنی عمل میکند که به افراد کمک میکند مفاهیم چندگانه را تفهیم کرده و امور را بیشتر برایشان روشن کند.
مثالی که از امام علی (ع) آورده شده است (“من خداوند را از شکست تصمیمها شناختم”) ممکن است به تجربیات سالمند اشاره کند که در طول زندگی با شکستهای تصمیمات خود روبرو شدهاند و از آن تجربه میکند که قدرت خداوند را در تأویل تصمیمات آنها میبیند.
جهت مشاوره و راهنمایی بیشتر با شماره های زیر۰۲۱۲۶۶۴۵۱۷۳-۰۲۱۲۶۶۴۵۱۶۱و یا شماره
۰۹۰۳۴۲۳۰۷۸۹ تماس بگیرید. مجموعه روان پناه همراه با دکتر سمانه سلامیان روانشناسی بالینی و دکتر سامان سلامیان روانشناس نوجوان در خدمت شما عزیزان است.