نقش والدین در افزایش اعتماد به نفس کودکان
نقش والدین در افزایش اعتماد به نفس کودکان
نقش والدین در افزایش اعتماد به نفس کودکان چیست؟ راه های افزایش اعتماد به نفس در کودکان چیست؟والدین به عنوان اولین مربیان و الگوهای زندگی کودکان، نقشی اساسی در شکل‌گیری و ارتقای اعتماد به نفس آنها ایفا می‌کنند. در واقع، اعتماد به نفس از همان دوران کودکی در بستر خانواده شکل می‌گیرد و در تمام مراحل زندگی فرد تاثیرگذار خواهد بود.
سن شکل گیری اعتماد به نفس در کودکان
اعتماد به نفس در کودکان به تدریج و از سنین پایین شکل می‌گیرد و تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تجربه‌های اجتماعی و محیطی، رفتار والدین و مربیان، و موفقیت‌ها و چالش‌هایی که کودک با آنها مواجه می‌شود، قرار می‌گیرد. سنین نوزادی و خردسالی (0 تا 3 سال): در این سنین، اعتماد به نفس اولیه کودک بیشتر به احساس امنیت و رضایت از نیازهای اولیه‌اش بستگی دارد. زمانی که کودک نیازهایش به خوبی برآورده شود و احساس امنیت کند، پایه‌ی اعتماد به نفس او شکل می‌گیرد. سنین پیش‌دبستانی (3 تا 6 سال): در این مرحله، کودکان شروع به کسب استقلال بیشتری می‌کنند و تجربه‌های جدیدی را امتحان می‌کنند. ارائه‌ی فرصت‌هایی برای کاوش و یادگیری مهارت‌های جدید، نقش مهمی در تقویت اعتماد به نفس آنها دارد. والدین و مربیان باید با تشویق و حمایت از تلاش‌های کودک، باعث شوند که او احساس موفقیت کند. سنین دبستانی (6 تا 12 سال): در این دوران، کودکان در موقعیت‌های اجتماعی و تحصیلی بیشتری قرار می‌گیرند. مقایسه خود با دیگران و واکنش به نتایج فعالیت‌هایشان، تأثیر زیادی بر اعتماد به نفس آنها دارد. کمک به کودکان برای پذیرش شکست و یادگیری از آن، و همچنین تشویق به تلاش و پشتکار، می‌تواند به تقویت اعتماد به نفس آنها کمک کند. نوجوانی (12 سال به بالا): در این مرحله، هویت فردی و اجتماعی به تدریج شکل می‌گیرد. نوجوانان به دنبال کشف خود هستند و تحت تأثیر روابط اجتماعی و نظرات دیگران قرار می‌گیرند. حمایت از آنان در مواجهه با چالش‌ها و کمک به ایجاد تصویر مثبت از خود، می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس آنها کمک کند. بیشتر بدانید: اختلال شخصیت چیست؟راهکارهای عملی برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان
عشق و محبت بی‌قید و شرط:
ابراز عشق و محبت به کودک به طور مستقیم و غیرمستقیم، به او احساس امنیت و ارزشمندی می‌دهد.
در آغوش گرفتن، بوسیدن، گفتن جملات محبت‌آمیز و گذراندن وقت با کیفیت با کودک، راه‌هایی برای ابراز عشق و محبت هستند.
تشویق و تمجید:
به تلاش‌ها و پیشرفت‌های کودک، حتی کوچک، توجه کنید و آنها را تشویق و تحسین کنید.
از تشویق‌های کلی و مبهم مانند “آفرین” یا “خوب بود” خودداری کنید و به طور دقیق مشخص کنید چه چیزی در عملکرد کودک شما را تحت تاثیر قرار داده است.
به جای تمرکز صرف بر نتایج، تلاش و پشتکار کودک را نیز مورد تشویق قرار دهید.
ایجاد فرصت‌های استقلال:
به کودک خود اجازه دهید تا در انجام کارهای مختلف، متناسب با سن و توانایی‌هایش، استقلال عمل داشته باشد.
از انجام کارهایی که کودک می‌تواند خود انجام دهد، خودداری کنید و به او اعتماد کنید.
مسئولیت‌های متناسب با سن به او واگذار کنید و در انجام آنها به او کمک و راهنمایی کنید.
پذیرش و احترام:
کودک خود را با تمام نقاط قوت و ضعفش بپذیرید و به او احترام بگذارید.
از مقایسه کودک خود با دیگران، چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، خودداری کنید.
به نظرات و عقاید کودک خود توجه کنید و به او اجازه دهید تا در تصمیم‌گیری‌های مربوط به خود مشارکت کند.
شما می توانید جهت اطلاع از مشاوره تلفنی خانواده به این صفحه بروید.
ایجاد محیط امن و حمایتی:
فضایی امن و حمایتی در خانه ایجاد کنید تا کودک در آن احساس آرامش و امنیت کند.
به کودک خود فرصت دهید تا احساسات خود را به طور آزادانه بیان کند و به او در مدیریت احساساتش کمک کنید.
در مواقعی که کودک با چالش یا مشکلی مواجه می‌شود، در کنارش باشید و به او در حل مشکل کمک کنید.
الگوی رفتاری مناسب:
خودتان الگوی رفتاری با اعتماد به نفس برای کودک باشید.
به نقاط قوت و توانایی‌های خود ایمان داشته باشید و در مواقع چالش‌برانگیز، شجاعت و صبر خود را به کودک نشان دهید.
از اشتباهات خود نترسید و از آنها به عنوان فرصتی برای یادگیری استفاده کنید.
بیشتر بخوانید:
درمان افسردگی با تشنج الکتریکی(ECT)
فعالیت‌های مهارت‌افزایی:
کودک خود را در فعالیت‌های مختلف ورزشی، هنری، علمی و … که به او در ارتقای مهارت‌هایش کمک می‌کند، تشویق کنید.
به یاد داشته باشید که هر کودکی منحصر به فرد است و با سرعت و شیوه خاص خود رشد می‌کند.
صبور باشید و در مسیر ارتقای اعتماد به نفس کودک خود، او را همراهی و حمایت کنید.
شکل گیری اعتماد به نفس در کودکان
دلایل کمبود اعتماد به نفس در کودکان
دلایل متعددی برای کمبود اعتماد به نفس در کودکان وجود دارد که می‌توان آنها را به دو دسته کلی تقسیم کرد:
عوامل محیطی:
والدین یا مربیان به طور مداوم از کودک ایراد می‌گیرند و به جای تشویق، او را سرزنش می‌کنند.
والدین یا مربیان کودک را با خواهر و برادر یا همسالانش مقایسه می‌کنند و این کار باعث می‌شود کودک احساس ناکافی بودن کند.
والدین یا مربیان از کودک انتظاراتی دارند که فراتر از توانایی‌های او است.
والدین یا مربیان به اندازه کافی از کودک حمایت عاطفی و اجتماعی نمی‌کنند.
کودک در مدرسه یا خانه مورد قلدری و آزار قرار می‌گیرد.
کودک در انجام کارها و فعالیت‌های مختلف با شکست مواجه می‌شود.
طلاق والدین، فوت یکی از اعضای خانواده، بیماری، و یا مهاجرت
عوامل درونی:
کودک از صحبت کردن در جمع یا معاشرت با دیگران خجالت می‌کشد.
کودک در ابراز نظرات و عقاید خود به دیگران مشکل دارد.
منفی‌نگری: کودک به طور مداوم به خود و توانایی‌هایش نگاه منفی دارد.
کودک در یادگیری و پیشرفت تحصیلی با مشکل مواجه می‌شود.
کودک دارای ناتوانی‌های جسمی است که باعث می‌شود در انجام برخی فعالیت‌ها با مشکل مواجه شود.
شما می توانید برای اطلاع از درمان افسردگی فصلی در زمستان و پاییز به این صفحه بروید.
علائم کمبود اعتماد به نفس در کودکان
اجتناب از چالش‌ها: کودک از امتحان کردن چیزهای جدید و انجام فعالیت‌های چالش‌برانگیز خودداری می‌کند.
تسلیم شدن سریع: کودک به سرعت تسلیم می‌شود و تلاش خود را برای انجام کارها ادامه نمی‌دهد.
خود انتقادی: کودک دائماً از خود و توانایی‌هایش انتقاد می‌کند.
حساسیت به انتقاد: کودک به انتقاد دیگران بسیار حساس است و به راحتی آزرده می‌شود.
نیاز به تأیید مداوم: کودک به طور مداوم به دنبال تأیید دیگران است.
گوشه‌گیری: کودک از معاشرت با دیگران و حضور در اجتماعات اجتناب می‌کند.
نقش مشاور در افزایش اعتماد به نفس در کودکان
مشاوران می‌توانند در افزایش اعتماد به نفس کودکان نقش بسیار مهمی داشته باشند. آنها با استفاده از روش‌های مختلف می‌توانند به کودکان کمک کنند تا خودشان را بهتر بشناسند، نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنند، مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی خود را تقویت کنند و با مشکلات و چالش‌های روزمره بهتر مقابله کنند.
برخی از روش‌هایی که مشاوران برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان استفاده می‌کنند عبارتند از:
بازی درمانی: بازی درمانی یک روش مؤثر برای کمک به کودکان در بیان احساسات و افکار خود است.
مکالمه درمانی: مشاور با کودک صحبت می‌کند و به او کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی خود را شناسایی و به چالش بکشد.
آموزش مهارت‌های اجتماعی: مشاور به کودک مهارت‌های اجتماعی مانند برقراری ارتباط، حل مسئله و تصمیم‌گیری را آموزش می‌دهد.
تقویت عزت نفس: مشاور به کودک کمک می‌کند تا ارزش و احترام خود را بشناسد.
ایجاد محیط امن: مشاور یک محیط امن و حمایتی برای کودک فراهم می‌کند تا او بتواند آزادانه صحبت کند و احساسات خود را بیان کند.
مشاوران همچنین می‌توانند به والدین در زمینه‌های زیر کمک کنند:
تربیت فرزند: مشاور به والدین در مورد نحوه تربیت صحیح فرزندشان و تقویت اعتماد به نفس او آموزش می‌دهد.
ارتباط موثر: مشاور به والدین کمک می‌کند تا با فرزندشان به طور موثر ارتباط برقرار کنند.
مدیریت رفتار: مشاور به والدین در مورد نحوه مدیریت رفتارهای نامناسب فرزندشان آموزش می‌دهد.
جهت مشاوره و راهنمایی بیشتر با شماره های زیر۰۲۱۲۶۶۴۵۱۷۳-۰۲۱۲۶۶۴۵۱۶۱و یا شماره ۰۹۰۳۴۲۳۰۷۸۹ تماس بگیرید. مجموعه روان پناه همراه با دکتر سمانه سلامیان روانشناسی بالینی و دکتر سامان سلامیان روانشناس نوجوان در خدمت شما عزیزان است.