رفتار و تربیت کودک
در این مقاله به تکنیک های رفتار و تربیت کودک زودرنج و حساس، تهديد کودک به دوست نداشتن یعنی از بین بردن حس امنیت در او و عشق ورزی به کودک پرداختیم.
تکنیک های رفتار و تربیت کودک زودرنج و حساس
برخی از کودکان خیلی زودرنج و حساسند، آنها فقط از نظر عاطفی حساس نیستند بلکه صدا های بلند و نور چراغ میتواند سبب برانگیخته شدن آن ها شود. آن ها از جمعیت زیاد هم امکان دارد بترسند و از هر گونه تغییری، گریزان هستند.
دلایل حساس و زودرنج شدن کودکان:
علل مختلفی وجود دارد که سبب حساس و زودرنج شدن کودکان میشود که عبارتند از:
- روش تربیتی پدر و مادر
- تعداد فرزندان
- توجه بی اندازه خانواده یا کم توجهی و نادیده گرفتن کودک در محیط منزل
- مقایسه با دیگران
- وسواس فکری
- اعتماد به نفس پایین
- کمال گرایی
- ایجاد احساس گناه
- منفی بافی
- جلوگیری از حضور کودک در جمع
- تحقیر و سرزنش
- تبعیض و تنبیه کودک میان دیگران
درصورتی که کودک حساس و زودرنجی دارید باید بدانید که روش مواجهه فرزندتان با دنیا متفاوت خواهد بود و چه بسا امکان دارد این مواجهه چالش برانگیز باشد. بدین ترتیب باید بدانید که با کودک زودرنج و حساستان چگونه رفتار کنید تا کمترین آسیب را ببیند.
– برای کم کردن حساسیت روحی و روانی فرزندانتان باید وی را از محیط های پرسروصدا و پر شلوغو جاهایی که احساس می کنید وی را اذیت می کند دور کنید تا او آرام شود و به وضعیت عادی باز گردد. امکان دارد عدم تحمل مکان های خيلي پرسروصدا سبب تشدید حساسیت وی شود.
– شما میتوانید بهمراه کودکتان راه‌های خلاقانه ای برای رسیدگی به این مسئله بیابید. کودکتان باید سعی کند، احساساتش را به خاطر کاهش بداخلاقی ها، با یک رویکرد مبتکرانه، اداره کند. از او بخواهید که هر هنگامی که احساس اوقات ناخوشی از خود بروز داد، برای معذرت خواهی از شما، نقاشی بکشد. کمک کردن به کودکتان برای مبارزه با احساساتش به او اجازه می دهد تا بداند شما همیشه در کنار وی هستید.
– هر موقع حس کردید که کودکتان در حال طغیان احساسی است، میتوانید فعالیت هایی انجام دهید تا حس او را منحرف نموده و وی را آرام تر کنید. پرت کردن حواس به کودکتان کمک می کند تا توجه اش را بر روی چیز دیگری متمرکز کند.
– به جای سرکوب طغیان های کودکتان، به او اجازه دهید، گهگاه احساساتش را بیرون بریزد. این کار تا حد زيادي او را آرام می کند. به وی اجازه دهید، ناله کند، فریاد بزند یا گریه کند، چرا‌که این کار به وی کمک می کند تا حس بهتری داشته باشد. بعد او را در بغل بگیرید.
تهديد کودک به دوست نداشتن یعنی از بین بردن حس امنیت در او
خیلی از اوقات رفتار ناپسند کودک ناشی از احساس بی پناهی اوست. وقتی احساس کند شما دیگر او را دوست ندارید و به او توجهی نمیکنید حتی اگر این حس ناشی از یک تهدید کلامی باشد، ممکنست او دست به کارهایی بزند که به اصطلاح قشقرق به پا کردن نام دارد.
یعنی جیغ و داد بکند و پا بر زمین بکوبد و خودش را روی زمین بکشد و کاری بکند که شما در انظار عمومی شرمنده شوید و به خواسته او تن بدهید.
مثلا ممکن است در یک مهمانی با دوستان قدیمتان گپ بزنید. او اول با کشیدن لباس شما سعی میکند توجه شما را به خودش جلب کند و وقتی از طرف شما توجهی نمیبیند کم کم صدایش را بلند میکند و حتی ممکنست دست به خرابکاریهایی در محیط بزند تا بتواند توجه شما را هر چند منفی به سمت خودش جلب کند.نگذارید احساس کند که در این جمع شما را از دست داده است و دیگر او را دوست ندارید و به فکر او نیستید.
شما تنها با دوستتان حرف می‌زنید اما این رفتار شما به او این پیام را میدهد که مامان دیگر به من نگاه هم نمیکند. او دیگر مرا دوست ندارد و ممکن است مرا رها کند و پیش دوستانش بماند.
هر چند جمله که با دوستتان حرف می‌زنید از فرزندتان سوال کنید ببینید چیزی لازم دارد؟ و آیا دلش میخواهد کنار شما باشد یا دوست دارد با بچه‌های دیگر بازی کند.
به او در میان جمع محبت کنید و نشان دهید که هنوز به او اهمیت می‌دهید و به فکرش هستید آنوقت خواهید دید که نه تنها مزاحم صحبت شما نمی‌شود بلکه راحت‌تر از قبل از شما دور میشود و به سراغ بازی با دیگران میرود.
اگر هم مجبورید مدتی او را ترک کنید حتما به او در همان ابتدا خاطرنشان کنید که میدانید نگرانست اما شما به زودی بر خواهید گشت و آنوقت او را به گردش خواهید برد. هیچگاه کودک را تهدید به دوست نداشتن نکنید.
کودک خود را بدون قید و شرط دوست بداربد و مثلا نگویید اگر فلان طور باشی تو را دوست خواهم داشت.
عشق ورزی به کودک
“دوستت دارم”.این جمله باید اولين چيزی باشد که کودکتان صبح ها، پس از بيدار شدن از خواب می شنوند و نيز آخرین جمله ای باشد که پس از شنيدن آن به خواب میرود. موقع دعوا و مشاجره و هر زمانی که انتظارش را ندارند بگویيد که “دوستت دارم”.
کودک را آغوش بگيرید. هيچ مانعی برای در آغوش گرفتن کودکتان وجود ندارد. زندگی کوتاه است. کودک شما فقط و فقط یک بار سه ساله است. فقط و فقط یک بار چهار ساله است.
لمسش کنيد. آرام به پشت او بزنيد. بازوهایتان را دور شانه هایش حلقه کنيد، موهایش را به هم بریزید.
در بازی اش شریک شوید. توپ بزنيد، برای پرندگان دانه بریزید و بادبادک هوا کنيد و با او مسابقه بدهيد.
گوش دهيد. گوش دهيد! واقعاً درحين گوش دادن جملاتی به زبان بياورید که نهایت توجه تان را به صحبت های او نشان دهيد. مانند (وای چه جالب) ( من اصلاً نمی دانستم ) (بيشتر در این مورد توضيح بده )
بدون به زبان آوردن کلمه ای با او حرف بزنيد. به تماشای بازی او در مدرسه یا زمين بازی بنشينيد. لحظه هایی که به شما نگاه میکند یا نگاهتان باهم تلاقی می کند ،به او لبخند بزنيد. علائم خاصی برای رابطه تان تعریف کنيد که فقط خودتان دونفر معنی آنها را بدانيد.
هنگامی که کودک شما با صدای بلند چیزی را از شما درخواست میکند متقابلاَ شما با صدای بلند با او حرف نزنید.
صداها را رنـــگ‌بندی کنید:
- 🔵صدای آرام= آبی
- 🔴صدای بلند= قرمز
مثلا بگویید: “این صدای بلند قــرمز است و من به صداهای قرمز جواب نمی‌دهم” یا اینکه “آفرین! الان این صدا آبی شد و من جواب می‌دهم.” به‌یاد داشته باشید که لحن شما باید آرام باشد تا کودک با آرامش حرف زدن را یاد بگیرد.
به هیچ وجه هنگام داد زدن کودک، شما داد نزنید!
این روش بسیار عالیه و به مرور کودک یاد میگیره که با صدای آروم صحبت کنه
گاهی فقط بايد ديدگاهمان را عوض كنيم تا نگوييم : “فرزندم لجباز است ”
باید بدانیم : ” من شدن کودک در حال شکل گیری است.”
نه گفتن او شروع استقلال و پیدا کردن خویشتن است.
بگوييم: “به دنبال استقلال است
او دارد “من” وجودی خويش را می شناسد و هويت خود را پيدا می كند و من خوشحالم كه مي تواند “نه” بگويد و توانايی مخالفت و ابراز عقيده اش را دارد.
بسياری از مشكلات و مسائل بين والدين و فرزندان ناشی از سوء تفاهم است. كودك به دنبال امنيت در آغوش مادر می گردد و مادر گمان مي كند كودك “بغلی” شده …
كودك از وحشت ديدن يك برنامه تلويزيونی شبها به اتاق والدين پناه می برد و ظن پدر اين است كه او وابسته شده و در اين مورد خاص هم به كودكی كه در جست و جوی خودشناسی است برچسب “لجباز” می خورد.
زمانی كه اندكی زاويه ديدمان را تغيير دهيم و فرزندمان را طوری ببينيم كه در حال شناخت هويت خود و تلاش براي مستقل شدن است، به جای عصبانی شدن مراقبش خواهيم بود و كمكش خواهيم كرد.
يك توصیه برای پدر و مادر‌ها در مورد بچه‌هایی که تمایل کمتری به غذا خوردن دارند.
وقتی کودک غذا میخورد او را تشویق نکنید! رعایت این نکته بسیار مهم است!
وقتی کودک شما خوب غذا میخورد، نباید او را تشویق کنید، نباید پاداش و جایزه بدهید یا حتی به نوعی نشان بدهید که از این قضیه خیلی خوشحالید!
غذا خوردن کار خارق العاده یا کاری که مستوجب تشویق و پاداش باشد نیست!
کودک باید بداند که ما غذا میخوریم برای اینکه نیاز به غذا داریم و نه برای خوشایند پدر و مادر یا در ازای جایزه و تشویق!