اختلال قماربازی
اختلال قماربازی
اختلال قماربازی، که به عنوان قماربازی بیمارگونه یا اختلال قمار نیز شناخته می‌شود، یکی از چالش‌های روانی و رفتاری است که در آن فرد قادر به کنترل تمایل خود به قمار نیست و این رفتار به صورت مکرر و مضر برای زندگی اجتماعی، شغلی و اقتصادی او ادامه می‌یابد. این اختلال می‌تواند به مشکلات مالی جدی، آسیب به روابط شخصی و کاهش کیفیت زندگی منجر شود. علائم اختلال قماربازی شامل نیاز مداوم به قمار، افزایش مقدار قمار برای تجربه هیجان، و تلاش برای کاهش یا متوقف کردن قمار بدون موفقیت است. درمان این اختلال معمولاً شامل درمان‌های روانشناختی، مشاوره فردی و گروهی و در برخی موارد دارو درمانی است. شناخت اصول و علائم اختلال قماربازی می‌تواند به افراد و خانواده‌های آنان کمک کند تا در مسیر بهبودی قدم بردارند و به زندگی سالم‌تری دست یابند.
بیشتر بدانید: اختلال شخصيت پارانوئيد
ملاک‌های تشخیصی اختلال قماربازی
اختلال قماربازی به‌وسیله مجموعه‌ای از معیارها تعریف می‌شود که شامل موارد زیر است:
افزایش نیاز به قمار: فرد برای تجربه هیجان و برانگیختگی مطلوب، به استفاده از مبالغ بیشتری برای قمار نیاز دارد.
ناراحتی در هنگام کاهش قمار: فرد هنگام تلاش برای کاهش یا متوقف کردن قمار احساس ناراحتی و تحریک‌پذیری می‌کند.
تلاش‌های ناموفق برای کنترل قمار: فرد تجربیات مکرری از تلاش برای کنترل، کاهش یا متوقف کردن رفتار قماربازی دارد که با شکست مواجه می‌شود.
دلمشغولی با قمار: افکار مداوم در مورد قمار، از جمله مرور تجربیات قبلی، برنامه‌ریزی برای قمارهای آینده و جستجوی راه‌حل‌هایی برای به دست آوردن پول بیشتر برای قمار، ذهن فرد را مشغول می‌سازد.
قمار در شرایط پریشانی: فرد معمولاً در زمان‌هایی که احساس اضطراب، گناه، افسردگی یا عجز می‌کند، به قمار روی می‌آورد.
بازگشت به قمار پس از باخت: پس از از دست دادن پول، فرد به‌منظور جبران باخت‌ها به قمار ادامه می‌دهد.
مخفی‌کاری در مورد قمار: برای پوشاندن میزان درگیری خود در قمار، فرد اقدام به دروغ گفتن می‌کند.
به خطر انداختن روابط و فرصت‌ها: قماربازی می‌تواند به خطر انداختن یا حتی از دست دادن روابط مهم، شغل یا فرصت‌های تحصیلی منجر شود.
کمک‌خواهی مالی از دیگران: فرد برای جبران مشکلات مالی ناشی از قمار، به دیگران مراجعه می‌کند.
غیرقابل توجیه بودن رفتار قمار: رفتار قماربازی نمی‌تواند به‌طور منطقی به عنوان بخشی از یک دوره مانیک معرفی شود.
بیشتر بدانید: اختلالات انطباقی
مشاوره در تشخیص اختلال قماربازی
فردی که شرایط زیر را دارد باید بتواند وضعیت خود را با دقت مشخص کند:
در صورتی که ملاک‌های تشخیصی در بیش از یک دوره زمانی مشخص برآورده شوند و نشانه‌ها حداقل به مدت چند ماه بین این دوره‌ها کاهش یابند.
وضعیت بهبودی
بهبود اولیه: اگر فرد بعد از برآورده کردن کامل ملاک‌ها، هیچ‌یک از آن‌ها را حداقل تا مدت 3 ماه و کمتر از 12 ماه نداشته باشد.
بهبود پایدار: اگر فرد بعد از برآورده کردن کامل ملاک‌ها، هیچ‌یک از آن‌ها را برای 12 ماه یا بیشتر نداشته باشد.
تعیین شدت اختلال قماربازی
خفيف: ۴ تا ۵ ملاک برآورده شده‌اند.
متوسط: ۶ تا ۷ ملاک برآورده شده‌اند.
شدید: ۸ تا ۹ ملاک برآورده شده‌اند.
اگرچه برخی اختلالات رفتاری که مصرف مواد را شامل نمی‌شوند، شباهت‌هایی با اختلالات مرتبط با مواد دارند، اما اختلال قماربازی تنها اختلالی است که دارای اطلاعات کافی به منظور معرفی در این زمینه است.
بیشتر بدانید: اهمال کاری چیست و چطور باید با آن مقابله کنیم؟
دلایل و عوامل مؤثر بر ایجاد اختلال قماربازی
تحقیقات نشان داده‌اند که برخی افراد به طور طبیعی ممکن است بیشتر به رفتارهای قمار تمایل داشته باشند، که این امر می‌تواند به تأثیرات وراثتی مربوط باشد. همچنین، تغییرات شیمیایی در مغز، به‌ویژه در زمینه‌های مرتبط با پاداش و لذت، ممکن است فرد را به سمت قمار سوق دهد و مسئول تمایل به شروع و ادامه این رفتار شود.
علاوه بر عوامل بیولوژیکی، عوامل محیطی و اجتماعی نیز نقش مهمی در ایجاد اختلال قماربازی ایفا می‌کنند. درآمد پایین، فشارهای مالی و نارضایتی از زندگی می‌توانند فرد را ترغیب به قمار به‌عنوان روش فرار از مشکلات کنند. فرهنگ و جامعه‌ای که در آن فرد زندگی می‌کند نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد؛ به‌عنوان مثال، اگر قمار در جامعه به‌عنوان یک فعالیت طبیعی یا پذیرفته شده شناخته شود، فرد ممکن است به راحتی به سمت آن سوق یابد.
عوامل روانی مانند اضطراب، افسردگی و شرایط استرس‌زا نیز می‌توانند به ایجاد و تشدید اختلال قماربازی کمک کنند. بسیاری از افراد ممکن است برای مقابله با احساسات منفی خود به قمار روی آورند و این رفتار را به‌عنوان یک نوع تسکین مشاهده کنند. این الگو معمولاً می‌تواند منجر به یک چرخه معیوب شود که فرد برای فرار از مشکلات عاطفی خود به قمار روی می‌آورد و در نتیجه مشکلات بیشتری را برای خود ایجاد می‌کند. بنابراین، درک دلایل و عوامل مؤثر بر اختلال قماربازی می‌تواند به شناسایی راه‌های مناسب برای پیشگیری و درمان این اختلال کمک کند.